Cultuur verschillen

 “wil hij mij op beide wangen kussen.”

Na een intensief traject met een Turkse coachee wil ik afscheid nemen bij de laatste gezamenlijke sessie. Vanuit mijn perspectief wil ik hem een “mannelijke hug” geven en vanuit zijn cultureel perspectief wil hij mij op beide wangen kussen. We komen uiteindelijk tot een vreemdsoortige mengelmoes van beide.

In de Mediterraanse cultuur beweegt men anders, praat men anders, lijkt men zich overal boos over te maken. Een normale dagelijkse sociale interactie voltrekt zich:-)

KLEFFE MANNETJES  Die “kleffe mannetjes” die zo dicht tegen je aan staan, je steeds willen aanraken, druk staan te doen. In Mediterrane landen is de “persoonlijke bubbel”  (de afstand die jij vindt dat de ander in acht moet nemen om niet in jouw bubbel terecht te komen)  stukken kleiner dan de persoonlijke bubbel die wij hier in Nederland hanteren. Zijn zij daarom klef of zijn wij afstandelijk?   

 –  Als een Saoedische man in het openbaar de hand van een andere man vasthoudt is dat een teken van wederzijds respect. Hand in hand lopen is dus oké. In bijvoorbeeld het Amerikaanse Texas kun je zoiets beter niet doen:-)      –De Japanner die blijft glimlachen, knikjes geeft en beleefde geluidjes maakt. De gedachte hierachter (vanuit de Japanner gezien) is dat hij je wil aanmoedigen om door te praten. Als je iets zegt waar een Japanner het niet mee eens is zal hij nog steeds “ja” zeggen om je door te laten praten. Indien hij reageert met een –“ We zullen ons hier welwillend over buigen” – bedoeld hij waarschijnlijk  -“We kunnen beter naar huis gaan en de hele boel vergeten”.- 

DE PREDIKANT    Ik herinner mij het gesprek met een predikant.  Hij vertelde mij in zijn functie domicilie te hebben gehad in de Achterhoek van Nederland. – Net als de Japanner schijnt de Achterhoeker het onvriendelijk te vinden om “NEE” te zeggen. –  Iedere keer dat de predikant een gunst vroeg kreeg hij een “nnnjaaa” of een (door hem instemmend geïnterpreteerde) “mmmm”. Hij dacht dat hij een deal gesloten had met de betreffende persoon. Niet wetende dat “Nnnjaaa” of “mmmjooo” in begrijpend Achterhoeks dus eigenlijk “nee” / “Dit zie ik niet zitten” betekend.  Een cultuur verschil tussen de Achterhoeker en de Noorderling.  De Noorderling zegt dan bijvoorbeeld : “NEE is ook een antwoord 🙂 ”

IK TEGENOVER WIJ    Cultuurverschillen zien we terug in de westerse cultuur -“ik-cultuur” tegenover de oosterse- “wij-cultuur”. In “onze” cultuur gaat het om de autonomie van de persoon. In de andere wij-cultuur word belang gehecht aan autoriteit en relationele afhankelijkheid. -Eerverlies speelt een grote rol in deze cultuur.-

In mediation houd ik hier rekening mee. Een partij dient aan “het systeem” verantwoording af te leggen over zijn gedrag en beslissingen. Er zitten onbewust (en onzichtbaar) dus altijd meer mensen aan tafel.

Er vormt zich een heel collectief rond een oosters kind. (moeders, grootmoeders, tantes, zussen en broers)  – Je zou kunnen zeggen dat de taak van westerse kinderen is om gelukkig te zijn en voor oosterse kinderen is de primaire taak de ander gelukkig te maken. – Kinderen in een “vreemd” land kunnen daarom erg worstelen met hun identiteit. (de “need to belong” ergens bij te horen en tegelijk ook de behoefte om anders te zijn; de ”need to be different” )

Cultuurverschillen/ subculturen spelen zich ook binnen de Nederlandse cultuur af. Denk aan de reeds genoemde Noorderling tegenover de Achterhoeker of aan de stedeling tegenover de plattelander , de Amsterdammer tegenover de Rotterdammer….etc.

                                                                                            Wiebe van Houten